انگیزه و عوامل بی انگیزگی

برای همه ما پیش می‌آید که در طول زندگی بی انگیزه باشیم. گاهی برای شروع کار بی‌انگیزه‌ایم و گاهی برای ادامه مسیر. حتی ممکن است زمانی که خیلی به هدف نزدیک شده‌ایم، بی انگیزگی همه‌چیز را از بین ببرد و تلاش‌های‌مان را نابود کند.

از آنجایی که انگیزه نقش مهمی در موفقیت یا شکست ما دارد، در این مطلب به توضیح آن و عوامل بی انگیزگی پرداختیم.

انگیزه چیست؟

انگیزه چیزی است که توضیح می‌دهد چرا رفتار خاصی را در یک زمان خاص شروع می‌کنیم، ادامه می‌دهیم یا تمامش می‌کنیم.ظهور و بروز انگیزه فرآیندی درونی است که باعث می‌شود رفتارهایی هدفمند داشته باشیم؛ رفتارهایی که منجر به رفع نیازهای اولیه و ضروری مانند نیازهای فیزیولوژیکی می‌شوند یا برای رفاه یا رشد و شکوفایی مهم‌اند. زمانی که اشتیاق داریم پرانرژی هستیم، اقدام می‌کنیم و هدفمند حرکت می‌کنیم.

انواع انگیزه

به‌طور کلی منبع انگیزه را دو چیز می‌توان در نظر گرفت: درونی و بیرونی.

انگیزه‌های درونی همان نیروهایی هستند که از درون ما نشأت می‌گیرند. این دست انگیزه‌ها قوی‌ترند و برای مدت طولانی‌تری ما را شارژ نگه‌میدارند. انگیزه‌های درونی از فکر یا احساس ما ناشی می‌شوند. یا با تحلیل‌های ذهنی‌مان تصمیم می‌گیریم کاری را انجام دهیم و برای آن علت و انگیزه داریم یا با احساس‌مان.

نوع دیگر انگیزه‌های بیرونی اند. یعنی منبع انرژی ما بیرونی است که معمولاً اثربخشی کوتاه مدت‌تری دارند. انگیزه بیرونی از طریق دیگران به ما القا می‌شود و مدام لازم داریم کسی ما را شارژ کند؛ در واقع نوعی موتور محرکه است. تشویق‌ها یا حتی تنبیه‌های دیگران می‌تواند موتور محرکه ما برای حرکت و اقدام باشد.

چرا دچار بی انگیزگی می‌شویم؟

بارها حالتی را تجربه کردیم که هیچ میلی و اشتیاقی برای انجام کارها نداریم. گاهی اوقات، بی انگیزگی می‌تواند نشانه یک مشکل بزرگ‌تر باشد. مثلاً اگر کمال‌گرا باشید، بی انگیزه بودن ممکن است از ترس این باشد که مبادا کار را بدون نقص انجام دهید. پس تا زمانی که به بی نقص بودن نتیجه کار فکر کنید، بی انگیزگی را تجربه می‌کنید.

در موقعیت‌های دیگر کمبود انگیزه ممکن است باعث به تعویق انداختن کارها شود. از طرفی هرچه بیشتر کارها را به تعویق بیندازید، بیشتر اشتیاق خود را از دست می‌دهید. در این حالت، تقویت انگیزه برای انجام کار می‌تواند کمک کند که احساس بهتری داشته باشید و شروع کنید یا بهتر عمل کنید. بنابراین مهم است که چند دقیقه وقت بگذارید تا ببینید چرا بی انگیزگی را تجربه می‌کنید.

در ادامه چند مورد از رایج‌ترین علل بی انگیزگی را آوردیم:

• اجتناب از ناراحتی

گاهی اوقات کمبود انگیزه به‌خاطر تمایل ما به جلوگیری از تجربه احساسات ناخوشایند است. از انجام چالشی سخت طفره می‌روید که مبادا احساس ناامیدی را تجربه کنید. ممکن است ساده‌تر از این برای اینکه خستگی فیزیکی را تجربه نکنید، انگیزه انجام دادن کاری را نداشته باشید.

• تردید : منبع کافی بی انگیزگی!

مواقعی پیش می‌آید که فکر می‌کنید از پس انجام کاری برنمی‌آیید یا نمی‌توانید فشارهای آن را تحمل کنید. درست زمانی که برای شروع کاری تردید دارید، بی انگیزگی را هم تجربه می‌کنید.

• گستردگی بیش از حد وقایع

در برهه‌هایی از زندگی اتفاقات متفاوت و زیادی در یک زمان کوتاه رخ می‌دهد. درگیر چالش‌های پی‌در‌پی می شوید و به احتمال زیاد احساس شکست خواهید کرد. این موضوع باعث می‌شود به کلی دست از کار بکشید و اشتیاقی برای شروع یا ادامه نداشته باشید.

• یک عامل مهم بی انگیزگی : تعهد قلبی نداشتن به انجام وظیفه

گاهی صرفاً به‌خاطر احساس مسئولیت یا فشار اطرافیان می‌پذیرید کاری را انجام دهید. اما دست‌ودل به کار نمی‌رود چرا که در عمق وجودتان علاقه‌ای به انجامش ندارید. زمانی که تعهد قلبی نداشته باشید، انگیزه هم ندارید و شروع نمی‌کنید.

• مشکلاتی در سلامت روان : دشمنان انگیزه

از نشانه‌های رایج افسردگی، فقدان انگیزه است. علاوه بر آن اضطراب هم می‌تواند موجب بی انگیزگی باشد. بنابراین باید مطمئن شوید که آیا سلامت روانی شما روی انگیزه‌تان تأثیر گذاشته یا خیر.

این‌ها تنها چند دلیل رایج تجربه احساس بی انگیزگی است. شاید هم حدس می‌زنید فقدان انگیزه در شما به‌خاطر دلایل دیگری مانند ترس از اینکه مردم چه فکر می‌کنند باشد. اینکه به‌دنبال راضی کردن همه باشید می‌تواند روی انگیزه شما تأثیر بگذارد.

تلاش کنید علت را پیدا کنید و کار را ریشه‌ای حل کنید. به‌دنبال شعارها و جملات انگیزشی نباشید. جملات انگیزشی مانند تو می‌توانی تو موفق خواهی شد و این دست جملات ریشه اصلی بی‌انگیزه بودن را رفع نمی‌کند. این‌ها فقط برای مدتی کوتاه انرژی کاذب به شما می‌دهند تا شروع کنید یا به راه‌تان ادامه دهید. جملات انگیزشی هرگز نمی‌توانند برای همیشه مشکل بی انگیزه بودن شما را رفع کنند.

جمع‌بندی

برای همه ما پیش می‌آید که در طول زندگی بی انگیزگی را تجربه کنیم. گاهی هیچ میل و رغبتی برای انجام کارهای‌مان نداریم. انگیزه چیزی درون ماست که باعث می‌شود رفتارهایی هدفمند داشته باشیم.

انگیزه را به دو دسته درونی و بیرونی تقسیم می‌کنند. گاهی در هر دو قوی هستیم و گاهی هیچ‌کدام نیستند تا کمک‌مان کنند. چرا بی‌ انگیزه می‌شویم؟ دلایل متفاوتی وجود دارد که در این مقاله آن‌ها توضیح دادیم. در ادامه هم راهکارهایی برای رفع این بی انگیزگی را خواهیم گفت.